Rok 2023 przyniósł Polsce i światu wiele ważnych wydarzeń. W naszym kraju odbyły się przełomowe wybory parlamentarne, które zakończyły rządy partii PiS. Na arenie międzynarodowej trwała wojna w Ukrainie oraz nowy konflikt wybuchł w Strefie Gazy. Nie zabrakło też pozytywnych momentów, jak walka o prawa osób LGBT+ w Polsce czy koronacja nowego króla Wielkiej Brytanii. Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć się więcej o najważniejszych wydarzeniach mijającego roku w kraju i zagranicą.
Wybory parlamentarne w Polsce: Koniec rządów PiS
Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 roku przeszły do historii jako te, które zakończyły 8-letnie rządy partii Prawo i Sprawiedliwość. Frekwencja sięgnęła rekordowego poziomu 74%, a PiS pomimo zdobycia największej liczby głosów, nie uzyskał wystarczającej liczby mandatów, by utworzyć rząd. Władzę przejęła koalicja ugrupowań opozycyjnych z Donaldem Tuskiem na czele.
PiS przez lata swoich rządów naraziło się wielu grupom społecznym, między innymi kobietom poprzez zaostrzenie prawa aborcyjnego. To właśnie one odegrały kluczową rolę w mobilizacji do udziału w wyborach i odsunięciu partii od władzy. Nowy rząd zapowiedział już zmiany w wielu kontrowersyjnych obszarach.
Ukaranie winnych afer
Upadek rządu PiS przyspieszyły liczne afery korupcyjne ujawnione w 2023 roku. Jak na przykład afera wizowa, w której politycy pobierali łapówki za wizy dla obywateli Bliskiego Wschodu. Czy afera "Willa plus", w której posłowie bezprawnie przyznawali dotacje z budżetu państwa na budowę prywatnych willi. Te i inne skandale obnażyły hipokryzję władz głoszących hasła moralności i uczciwości.
Nowy rząd zapowiedział dokładne zbadanie nadużyć poprzedników i pociągnięcie winnych do odpowiedzialności. Ma to być lekcja, że w demokratycznym państwie prawa nie ma przyzwolenia dla korupcji i nepotyzmu polityków, niezależnie od opcji, którą reprezentują.
Drugi rok agresji Rosji na Ukrainę: Wojna wciąż trwa
W 2023 roku minął już drugi rok od rozpoczęcia pełnoskalowej wojny Rosji z Ukrainą. Choć zainteresowanie tym konfliktem w światowych mediach nieco osłabło, walki wciąż trwają i prawdopodobnie jeszcze długo się nie skończą.
W ostatnich miesiącach inicjatywę na polu bitwy przejęli Rosjanie, stopniowo poszerzając kontrolowane przez siebie terytorium. Jednak Ukraina stale otrzymuje pomoc militarną Zachodu i bohatersko się broni, zadając agresorom dotkliwe straty. Eksperci nie mają wątpliwości, że wojna jeszcze potrwa wiele miesięcy, jeśli nie lat.
Liczba ofiar śmiertelnych wojny (stan na koniec 2023): | 50 tys. Ukraińców |
Liczba uchodźców z Ukrainy: | 8 mln |
Słabnące wsparcie Zachodu
Niestety, w drugim roku wojny coraz bardziej daje się zauważyć zmęczenie i spadek determinacji państw zachodnich we wspieraniu Ukrainy. USA i Unia Europejska borykają się z problemami gospodarczymi, takimi jak wysoka inflacja czy zbliżająca kryzys energetyczny.
W efekcie zmalała skala pomocy wojskowej dla Kijowa. Co gorsza, część zachodnich polityków otwarcie namawia Ukrainę do ustępstw terytorialnych na rzecz Rosji. Na takie rozwiązanie nie zgadza się jednak sam prezydent Zełeński, zapowiadając walkę do końca w obronie całej integralności swojego kraju.
Śmierć Doroty w szpitalu: Protesty po aborcji
Jednym z najbardziej poruszających wydarzeń 2023 roku w Polsce była śmierć 33-letnie Doroty w szpitalu w Nowym Targu. Kobieta trafiła tam w ciężkim stanie i potrzebowała pilnej aborcji, ale lekarze zwlekali z zabiegiem aż do jej zgonu.
Ani jednej więcej! - krzyczały protestujące po śmierci Doroty kobiety.
Stało się to możliwe z powodu bardzo restrykcyjnego od 2021 roku prawa antyaborcyjnego w Polsce, wprowadzonego za rządów PiS. Ustawa zakazuje aborcji nawet wtedy, gdy ciąża zagraża życiu i zdrowiu matki. W efekcie co roku umierają kobiety, którym odmówiono ratującego życie zabiegu.
Śmierć Doroty wywołała masowe protesty w całej Polsce. Żądano dymisji rządu i całkowitej depenalizacji aborcji. Nowe władze zapowiedziały już liberalizację prawa aborcyjnego, aby zapobiec takim tragediom w przyszłości.
Apel organizacji kobiecych
Organizacje feministyczne prowadzą telefony zaufania dla kobiet w ciąży i apelują:
- Jeśli bliska Ci osoba jest w ciąży, daj jej nasz numer telefonu!
- W razie problemów ze zdrowiem w szpitalu, zadzwoń do nas natychmiast!
- Nasze prawniczki udzielą bezpłatnej pomocy i ochrony.
Dzięki interwencjom tych organizacji udało się już uratować życie wielu kobiet, którym wcześniej odmawiano aborcji ze względów zdrowotnych.
Wojna w Strefie Gazy: Ofiary po obu stronach
Rok 2023 przyniósł również nowy wybuch przemocy na Bliskim Wschodzie. W październiku doszło do krwawych ataków ze Strefy Gazy na cele cywilne w Izraelu. Zginęło w nich ponad 1400 osób. W odwecie armia izraelska rozpoczęła zmasowane naloty odwetowe na Strefę Gazy.
Według strony palestyńskiej, śmierć poniosło dotąd około 20 tysięcy mieszkańców Gazy, w większości cywilów. Izrael tłumaczy, że prowadzi precyzyjne ataki wyłącznie na obiekty militarne Hamasu i dąży do jak największego ograniczenia ofiar. Jednak gęsta zabudowa Gazy powoduje, że cywile giną masowo.
Społeczność międzynarodowa apeluje o jak najszybsze zawieszenie broni i podjęcie rozmów pokojowych. Jednak na razie żadna ze stron nie wykazuje gotowości do negocjacji. Wydaje się więc, że eskalacja przemocy może jeszcze potrwać.
Związki partnerskie w Polsce: Sukces społeczności LGBT+
Ważnym osiągnięciem w walce o równość był wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 12 grudnia 2023 roku. Stwierdził on, że Polska poprzez brak ustawowej regulacji związków jednopłciowych, łamie prawa człowieka osób LGBT+.
W efekcie tego orzeczenia, nasz kraj musi wprowadzić przepisy umożliwiające parom tej samej płci zawieranie związków partnerskich. Daje to takim parom dostęp do wielu praw, z których do tej pory były wykluczone, jak wspólne rozliczanie podatków, dziedziczenie czy dostęp do informacji medycznej.
Nowy polski rząd już zapowiedział, że jeszcze zimą 2023/2024 przedstawi projekt ustawy w tej sprawie. Jej wejście w życie będzie ogromnym krokiem naprzód w walce o równość osób nieheteroseksualnych w Polsce po latach dyskryminacji.
Koniec stygmatyzacji
Dzięki równości prawnej związków jednopłciowych, osoby LGBT+ w końcu przestaną być stygmatyzowane i traktowane jak obywatele drugiej kategorii. Zyskają dostęp do wszelkich świadczeń, ulg i praw takich samych jak pary heteroseksualne. To postęp cywilizacyjny nie do przecenienia.
Koronacja Karola III: Nowy król Wielkiej Brytanii
Wydarzeniem śledzonym z zapartym tchem na całym świat, była majowa koronacja nowego króla Wielkiej Brytanii - Karola III. Monarcha został oficjalnie zaprzysiężony wraz ze swoją żoną Camillą w trakcie uroczystości w Opactwie Westminsterskim.
Była to pierwsza koronacja brytyjskiego władcy od blisko 70 lat, kiedy to koronowano zmarłą we wrześniu 2022 roku królową Elżbietę II. Dla Brytyjczyków i poddanych monarchii z całego świata, było to radosne wydarzenie symbolicznie zamykające pewną erę i otwierające nowy rozdział ich historii.
73-letni król Karol już wcześniej pełnił obowiązki monarchy przez kilka miesięcy po śmierci matki. Jednak dopiero koronacja uczyniła go formalną głową państwa z pełnią władzy, przywilejów i powinności. Monarcha zapowiada kontynuację dziedzictwa Elżbiety II i podtrzymanie stabilności swojego kraju.
Podsumowanie
Rok 2023 obfitował w przełomowe wydarzenia zarówno w Polsce, jak i na świecie. W naszym kraju odbyły się wybory parlamentarne, które zmiotły rządzącą od 8 lat partię PiS i dały nadzieję na pozytywne zmiany. Tymczasem na arenie międzynarodowej wciąż trwała wojna Rosji z Ukrainą, doszło także do nowego konfliktu Izraela ze Strefą Gazy.
Mimo wielu problemów i napięć, 2023 rok przyniósł też pozytywne wydarzenia i sukcesy w walce o prawa człowieka, na przykład zalegalizowanie związków partnerskich w Polsce. Daje to szansę na lepsze jutro i pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość.